در کتاب روح مجرد حضرت علامه طهرانی آمده : در همین سفر که در محضر حضرت آقاى حاج سیّد هاشم حدّاد أعلَى اللهُ درجتَه بودم، و سخن از محیى الدّین عربى زیاد به میان مى آمد، روزى از روزها جناب مغفور مرحوم حاج غلامحسین سبزوارى که از ارادتمندان ایشان و از زُوّار همدانى و أسبق تلامذه مرحوم آیة الله أنصارى بود، از زیارت حرم مطهّر که برگشت و نشست گفت:
گفته اند: سالک در وادی حیرت سرگردان می شود و آنچنان ماخوذ به هیبت و عظمت خداوند است، که به اینکه خداوند لایدرک است واقف می گردد، و دیگر قلب سکون ندارد، بلکه در عطش تمنی واقع است و همین حالت حیرت بوده که منجر به حال مشاهده می شود چو مستعد نظر نیستی وصال مجو که جام جم نکند سود وقت بی بصری
روایت داریم که زیاد خوابیدن از زیاد نوشیدن تولید می شود، همچنین زیاد نوشیدن نیز نتیجه زیاد خوردن است. این امور نفس شما را سنگین می کند؛ بنابراین نمی توانید عبادت کنید. قساوت قلب شما نیز بیشتر می شود؛ بنابراین، قدرت تفکر را از شما می گیرد. تاثیر اعمال بر افکار و اعتقادات را مشاهده می کنید؟ از آقای بهجت پرسیدند، چه کنیم که کم بخوابیم؟ گفتند: نشسته بخوابید. پسر آقای بهجت یک صندلی را به من نشان داد که صندلی خواب ایشان بود. دکتر که ایشان را دیده بود، گفت: بدنش کاملا سالم است؛ فقط نمی دانم چرا نایش چسبیده است؟ فرزندشان می گفت: به خاطر این بود که کم آب و غذا می خورد.
استاد پناهیان
دعایی که آیت الله انصاری همدانی خواندن آن را قبل از خواب جهت بیدار شدن برای نماز شب توصیه می کردند: اللَّهُمَّ نَبِّهْنِی فِیهِ لِبَرَکَاتِ أَسْحَارِهِ وَ نَوِّرْ فِیهِ قَلْبِی بِضِیَاءِ أَنْوَارِهِ وَ خُذْ بِکُلِّ أَعْضَائِی إِلَى اتِّبَاعِ آثَارِهِ بِنُورِکَ یَا مُنَوِّرَ قُلُوبِ الْعَارِفِین.
آیت الله جوادی آملی: با آن فقر و تنگدستی شدید علامه طباطبایی در نجف ، مرحوم آیت الله قاضی به ایشان می فرمودند: با این همه تجملات و تعلقات و زندگی مرفه به جایی نمی رسی ! اگر می خواهی به مقامی برسی ، باید از همه ی اینها دست بکشی!
علامه حسن زاده: یحیى بن معاذ چه زیبا گفته است: اگر ملایک هفت آسمان را شفیع قرار دهى و بیست وچهار هزار پیامبر و جانشینان آنها و همه کتاب هاى الهى را واسطه قرار دهى که نفست درترک دنیا با تو همراهى کند و حکم حق را گردن نهد، نخواهد پذیرفت ، اما اگر گرسنگى را وسیله قرار دهى و از راه گرسنگى وارد شوى ، خواهد پذیرفت و مطیعت خواهد شد!
علامه حسن زاده آملی: اگر واقعا تشنه شدی ، برایت آب میفرستند. صابر باش که اگر دیر شود ، دروغ نخواهد شد. آن هایی که دیر تر گرفتند ، پخته تر شده اند.
مرحوم سید بحرالعلوم می فرماید که یکی از راه های نفی خواطر برای تمرکز پیداکردن سالک ، احضار صورت استاد در قلب است و از روح او استمداد می کند و ربط قلب سالک با استاد است که استاد را یک وسیله ی رسیدن به خدا بداند و از روح او استمداد کند . پس این تعلق خاطر شاگرد به استاد ، یک امر کلی است.
از پیغمبر گرفته تا امام عصر- سلام اللَّه علیه- همه از گناه مى ترسیدند. گناه آنها غیر اینى است که من و شما داریم. آنها یک عظمتى را ادراک مى کردند که توجه به کثرت، از گناهان کبیره است پیش آن ها. حضرت سجاد در یک شبش- به حسب آن چیزى که وارد شده- تا صبح [گفت:] «اللَّهُمَّ ارْزُقْنى التَّجافِىَ عَنْ دارِ الغُرُورِ وَ الْانابَةَ الى دارِ السُّرُورِ و الْاسْتِعدادَ لِلْمَوتِ قَبْلَ حُلُولِ الْفَوْت».
مرحوم آیت الله سیدعلی آقا قاضی طباطبائی در نامه ای خطاب به مرحوم آیت الله الهی طباطبائی در قالب اشعاری عربی می فرمایند:
«نترس، توکل کن و آرام باش، شاید خدای متعال تو را مورد لطف قرار دهد. زیاده طلبی تو در مراحل و گرفتن مطالب جدید سودی ندارد. فعلا به آنچه داری عمل کن که فایده بسیار خواهی دید. شتاب نکن که سهم هر کس تعیین شده و سهم خوشنود کننده ی تو خواهد رسید و به پیشرفت نائل خواهی شد. این قرآن در اختیار توست پس آن را با دقت بخوان تا به مراتب عالی برسی و لذت ببری. هنگام صبح سجده شکر به جا آور و آنچنان به خاک بچسب که گویی جزو زمین هستی»
از پیامبر صلی الله علیه و آله روایت داریم: «لِکُلِّ شَیْءٍ بَابٌ وَ بَابُ العِبَادَةِ الصَّوم»
ابوطالب مکّی میفرماید: «مَثَل شکم، مَثَل طبل است، آواز آن به این خوش است که سبک و تند و تهی باشد، پس چون جوف خالی باشد، تلاوت خوش تر و قیام طولانی تر و خواب اندک باشد. »
فرموده اند: « اولیاء به گرسنگی وخاموشی و بی خوابی وتنهایی، اولیاء شده اند. » سِرّ همه نیکوییها میان آسمان و زمین، گرسنگی است و سرّ همه بدیها سیری است، هر که نفس خود را گرسنه دارد وسوسهها از او منقطع میشود.
فرموده اند: «اقبال و توجه خدا به بنده، از گرسنگی و بیماری و بلا میباشد. » حکیمی را پرسیدند، نفس را به چه طریق مهار کنیم؟ گفت: به گرسنگی و تشنگی.
«قَالُوا یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ وَ مَا سِیمَاءُ الشِّیعَةِ قَالَ صُفْرُ الْوُجُوهِ مِنَ السَّهَرِ عُمْشُ الْعُیُونِ مِنَ الْبُکَاءِ ذُبُلُ الشِّفَاهِ مِنَ الدُّعَاءِ خُمْصُ الْبُطُونِ مِنَ الصِّیَامِ حُدْبُ الظُّهُورِ مِنَ الْقِیَام» از امیرالمؤمنین علیه السلام پرسیدند: نشانه ی شیعه چیست؟ فرمودند: زردی چهرهها از بی خوابی، تری چشمها از گریه، خشکی لبها از تشنگی، لاغری شکم از روزه، خم شدن پشتها از نماز.
جامع الأخبار، تاج الدین شعیری، ص ۳۵.
«نِعْمَ الْعَوْنُ عَلَى أَشَرِ النَّفْسِ وَ کَسْرِ عَادَتِهَا التَّجَوُّعُ» چه خوب یاوری است گرسنگی در سختگیری بر نفس و شکستن عادت آن
غررالحکم ص320
«مَنْ قَلَّ أَکْلُهُ صَفَى فِکْرُه» هرکس خوراکش کم باشد فکر او صاف گردد.
غررالحکم ص320